Không phải phản ứng của Pep Guardiola khi để thủng lưới bàn gỡ ở phút 93 mới cho thấy ngày “nhà triết gia” hóa kẻ thực dụng. Khoảnh khắc ấy đã đến trước đó sáu giây.
Tijjani Reijnders băng lên khoảng trống, như anh từng làm ở bàn mở tỉ số của Manchester City tại Emirates, nhưng tiền vệ trung tâm phát hiện mình là cầu thủ chơi tấn công cao nhất còn lại trên sân. HLV của anh đã lần lượt rút Phil Foden để đưa Nathan Ake vào, thay Erling Haaland bằng Nico Gonzalez và thay Nico O’Reilly bằng John Stones.
Không còn đồng đội hỗ trợ, điều tốt nhất tiền vệ người Hà Lan có thể làm là rê bóng trong tuyệt vọng và kéo dài điều không thể tránh khỏi. Nico cố gắng chớp thời cơ từ những pha bóng văng ra, nhưng sau khi lách qua hai pha truy cản, anh cũng bị cướp bóng vì thiếu người tiếp ứng.
Guardiola quát tháo các học trò vì không đưa bóng xuống góc sân, vì dám rời bỏ tư duy “sống sót” mà họ đã áp dụng từ trước khi hiệp một khép lại. Toàn đội lùi sâu, bít chặt, mười một người cày từng giây như chiếc đồng hồ cát.
Nếu đường chọc khe của Eberechi Eze sai lệch chỉ một chút, hoặc cú lốp bóng của Gabriel Martinelli chệch đi một li, đây đã là màn phòng ngự “Rope a dope” (ám chỉ chiến thuật phòng ngự thụ động, nhường thế trận cho đối phương rồi tìm thời cơ phản công ) hoàn hảo sau khi Haaland mở tỉ số ngay phút thứ 9.
Cách tiếp cận của City gây ấn tượng mạnh bởi đây chưa từng là “tuyên ngôn” mà Guardiola dựa vào. Suốt 600 trận cầm quân, chưa bao giờ một đội bóng của ông lại chấp nhận lép vế đến vậy, chỉ cầm bóng vỏn vẹn 32,8%.
“Tôi không thể sống ở đất nước này với thêm một kỷ lục nữa, tôi tự hào về điều đó,” Guardiola nói đùa. “Tôi dành nhiều lời khen cho Arsenal vì những gì họ đã làm. Chúng tôi không mong muốn điều này, nhưng đôi khi nó xảy ra. Thôi, mười năm mới có một lần thì cũng không tệ, đúng không? Vậy là tốt rồi. Tôi phải tự chứng minh mình một lần nữa với một chiến lược khác. Giờ tôi đã trở thành một đội bóng chơi phản công.”
Ông mở ra trận đấu thứ 601 trong sự nghiệp huấn luyện bằng việc hoàn toàn áp dụng chiến thuật phản công, điều mà trước đây ông từng xem như một sự đầu hàng. Thậm chí, đó còn có thể coi là thứ “phản bóng đá”, kiểu phòng ngự cực thấp từng khiến Jose Mourinho bị chỉ trích dữ dội.
Việc Mourinho áp dụng thứ bóng đá hạn chế ấy tại Real Madrid từng khiến ông bị xem như đối trọng văn hóa của lối chơi phóng khoáng dưới thời Guardiola ở Barcelona. Nhưng có lẽ, nhà cầm quân người Tây Ban Nha đã phần nào thấm thía lời của đối thủ xưa.
“Chúng ta đang sống trong thời đại mà nhiều HLV cố chấp với những điều không hiệu quả và rồi gục ngã,” Mourinho, nay đã trở lại dẫn dắt Benfica, chia sẻ. “Nhưng họ lại nói: ‘Tôi đã thua, nhưng tôi thua với triết lý của mình’. Bạn tôi, nếu bạn thất bại chỉ vì giữ khư khư ý tưởng của mình, thì bạn thật ngu ngốc.”
